Sinds de verkiezingen op 15 maart, sluiten de onderhandelaars van VVD, CDA, D66 en GroenLinks zich op in de Stadhouderskamer in het Tweede Kamergebouw om een nieuwe regering te vormen. We weten niets, behalve dat het soms ‘knettert’, dat er een bokje op de muur staat afgebeeld en dat de blokjes onder de tafel, met tape vastgezet, soms loslaten om irritant tegen je knie te tikken.
De Grote Formatieshow licht een tipje van de sluier op. Deze aflevering zijn oud-informateur Wouter Bos (PvdA), die Rutte II formeerde en als onderhandelaar aan tafel zat voor Balkenende IV, lobbyist Bernard Wientjes (taskforce Bouwagenda, voorheen VNO-NCW) en Ferry Mingelen te gast.
Wat zijn de moeilijke momenten tijdens een formatie en hoe neem je de partijen mee in een formatieproces? Hoe groot is de invloed van de informateur op het formatieproces en hoe ging dat nou echt, dat kwartetten van Bos? Wat kan een buitenstaander doen om de formatietafel te bereiken? Hoe zorg je als lobbyist dat jouw onderwerp daar besproken wordt?
Wouter Bos – liep als onderhandelaar in 2003 tegen het Wijn-lijstje aan, een lijstje van nieuwe eisen, opgesteld door CDA-er Joop Wijn en de formatiepoging met het CDA mislukte. In 2007 slaagde de formatiepoging met CDA, PvdA en Christenunie wel. Onder leiding van Herman Wijffels werd Balkenende IV gesmeed en werd Bos vice-premier en Minister van Financiën. In 2012 viel de beurt aan Bos en Henk Kamp om zelf als informateur een formatie te begeleiden. Onder hun leiding werd Rutte II samengesteld. Over deze formatie is nog steeds veel te doen, want hoe zat het nou echt, dat kwartetten?
Bernard Wientjes – geldt als een van Nederlands meest invloedrijke lobbyisten. Geboren ondernemer in sanitair werd hij in 2005 voorzitter van VNO-NCW en daarmee vice-voorzitter van de SER. Na een conflict met de bonden over de verhoging van de pensioensleeftijd. en kreeg hij samen met VVD en CDA de pensioenleeftijd omhoog. Sinds december 2016 is hij voorzitter van de taskforce Bouw en presenteerde hij op 15 maart de Bouwagenda: twee dagen voor de verkiezingen een compleet plan van aanpak hoe de bouw moet verduurzamen en wat de bouwsector daarvoor nodig heeft. Toeval of de perfecte lobby?
Ferry Mingelen – geldt als het geheugen van het Binnenhof. Mingelen volgde sinds 1973 alle formaties en deze zal ongetwijfeld niet zijn laatste zijn. Hij begon zijn carrière als schrijvend journalist bij Het Vrije Volk, Trouw en de GPD-bladen en stapte in 1984 over naar TV-journalistiek. Hij begon in 1984 als presentator van Den Haag Vandaag, verhuisde na de samenvoeging met NOVA mee als politiek duider en werd mede-presentator van NOVA Politiek op vrijdagavond. NOVA werd Nieuwsuur en Mingele ging mee. In 2012 bewees Mingelen het gelijk van de lobby van Bernard Wientjes: hij weigerde te stoppen toen hij 65 werd en werkte gewoon door. Eerst nog een jaar bij Nieuwsuur, daarna als politiek commentator bij Pauw en Witteman. Hij is nog steeds actief bij Pauw en heeft verschillende verkiezingsdebatten gepresenteerd.
Martijn de Greve, onder meer bekend van Politieke Junkies, zal de avonden modereren.
Ga voor meer informatie naar de website van De Balie.