De planten in de tuin of in de vensterbank, de bloemen in de vaas, de hond, de kat, en de tamme kauw in de dakgoot kunnen rekenen op liefdevolle interesse, maar voor het graan waarvan ons brood wordt gebakken en voor de kippen die onze eieren leggen geldt doorgaans toch dat we ze, al dan niet bewust, vooral zien als (productie)middelen – niet als doelen in zichzelf. Een groep wetenschappers heeft zich enkele jaren verdiept in een nieuwe visie op het omgaan met de spanning die in de praktijk ontstaat tussen de domesticatie van planten en dieren en de mate waarin deze hun eigenheid kunnen uitleven. Deze visie is nu zover uitgewerkt (zie bijlage 2) dat deze kan helpen om beter om te gaan met dilemma’s. Tijdens de werkconferentie zal de visie tegen het licht worden gehouden en zal worden nagegaan hoe vanuit deze visie praktische keuzes kunnen worden gemaakt, hoe deze onder de aandacht kunnen worden gebracht en worden toegepast.
Veel gedomesticeerde dieren en planten zijn voor hun voortbestaan volledig afhankelijk geworden van de mens. Dit roept de vraag op hoever de zorgplicht van de mens voor hen moet gaan. Op zoek naar een antwoord wordt het begrip telos verkend. Een dier of plant heeft als individu en als soort een telos, een natuurlijke aard en doelgerichtheid.
Anderzijds is er een door de mens opgelegde telos, waarbij plant of dier bestemd is om een dienst aan de mensheid te bewijzen. Op grond van beide vormen van telos is de mens landbouwhuisdieren en gewassen respect verschuldigd en hebben deze dieren en planten een morele waarde. Beide vormen van telos lijken echter tegenover elkaar te staan: hoe meer de mens het dier of de plant domesticeert, hoe meer het dier of de plant zijn natuurlijke telos moet opofferen om zijn door de mens opgelegde telos te kunnen verwezenlijken. De opgave is om beide vormen van telos te respecteren door het dier of de plant in staat te stellen het natuurlijke doel zo goed mogelijk te realiseren in harmonie met de door de mens opgelegde doelstelling. De discussienotitie identificeert gebieden waar beide vormen van telos met elkaar kunnen conflicteren en doet eerste voorstellen hoe met deze spanningsvelden praktisch om te gaan. U bent van harte uitgenodigd om met de werkgroep, Marianne Thieme, Herman Wijffels en panelleden in dialoog te gaan.
Graag opgeven vóór 5 oktober bij Ionastichting: [email protected] of 020 6233353
Voor het gehele programma en de inhoudelijke bijlages kan je dit document bekijken.