Li An Phoa: ‘s Werelds eerste burgeronderzoek waterkwaliteit hele rivier

in ,

Op 22 maart, Internationale Wereldwaterdag, worden de uitkomsten van ‘s werelds eerste burgeronderzoek naar de waterkwaliteit van een hele rivier bekendgemaakt. Als initiatiefneemster en oprichter van Drinkable Rivers, voerde ik het onderzoek uit tijdens mijn ruim 1000 kilometer lange voettocht van de bron tot de monding van de Maas in de zomer van 2018. Dagelijks nam ik monsters van het Maaswater samen met lokale bewoners in Frankrijk, België en Nederland. De analyse van de data is verricht in samenwerking met Wageningen UR en de TU Delft.

Gezinnen en Industrie

Het onderzoek is een zogenaamde nulmeting en zal jaarlijks worden herhaald. Naast het effect van bekende industriële vervuilers, wil ik in het vervolgonderzoek dit jaar ook het effect van bewoners meten door het onderzoek te verbreden naar medicijnresten en microplastics. De metingen van het burgeronderzoek zullen worden opgenomen in de database van het TU Delft WaterLab dat het onderzoek steunt.

Daarnaast worden de data opgenomen in de internationale databases van EarthEcho
(Verenigde Staten) en MyH2O (China).

Betrokken burgers
Behalve de verzamelde data over de waterkwaliteit van de Maas heeft het onderzoek ruim 500 bewoners in het Maasstroomgebied betrokken bij ‘hun’ rivier. Deze mensen, waaronder veel kinderen, namen actief deel aan het onderzoek door metingen te verrichten onder mijn leiding.

“Dit heeft geleid tot meer betrokkenheid bij de waterkwaliteit van de Maas,” aldus Marit Bogert van het TU Delft WaterLab. RIWA-Maas, de belangenorganisatie van drinkwaterbedrijven die de
Maas als bron voor drinkwaterbereiding gebruiken, juicht het burgeronderzoek om
dezelfde reden toe.

Drinkbare rivieren
Het burgeronderzoek langs de Maas is een kleine stap op weg naar mijn grote droom: een wereld met drinkbare rivieren. Tijdens mijn rivierwandelingen ga ik in gesprek met bewoners, voer ik samen met hen onderzoek uit en zet ik burgers in beweging om zorg te dragen voor hun rivier. De politiek pakt
het ook op: momenteel werken we aan een netwerk van burgemeesters voor een Drinkbare Maas. Mijn  ambitie beperkt zich niet tot de Maas. Het Delftse WaterLab werkt mee aan de uitbreiding van het onderzoek naar andere Europese rivieren. En in 2020 staat een source-to-sea wandeling en burgeronderzoek langs de Yangtze op de planning.

Wereldwaterdag 22 maart 2019

Jaarlijks is er op 22 maart aandacht voor water om een aspect van de wereldwaterproblematiek te belichten. Dit jaar heeft de dag als thema: Niemand achter laten. De wereld verandert en dat brengt nieuwe uitdagingen met zich mee, ook voor waterbeheer. Klimaatverandering, bevolkingsgroei en economische ontwikkelingen vragen om duurzame oplossingen om de wereld toekomstbestendig te maken.

In 1993 hebben de Verenigde Naties 22 maart uitgeroepen tot Wereld Waterdag voor het creëren van bewustwording over de nationale en mondiale waterproblematiek. De VN omschrijft Wereld Waterdag als volgt. “A day to celebrate, a day to change, a day to prepare”. Elk lid van de VN heeft zich gecommitteerd om deze dag te benutten voor het creëren van bewustwording bij het brede publiek en sectorpartijen over de nationale en mondiale waterproblematiek door activiteiten te organiseren die passen binnen de nationale context.

Arjen Wals: Op een dode planeet zijn geen banen

in ,

Arjen Wals in een actueel interview over de noodzaak van een ecologisch kompas, gepubliceerd in het vakblad voor voortgezet onderwijs ‘Van twaalf tot achttien’.

file:///C:/Users/Alide/Downloads/InterviewDuurzaamOnderwijsSpecial_2018.pdf

Hoe relevant is het Earth Charter in dit tijdperk, het Antropoceen?

in ,

Vrienden van het Earth Charter uit alle delen van de wereld, spreken zich in een serie essays uit over de relevantie van het Earth Charter in het nieuwe tijdperk waarin we nu verkeren, het antropoceen. Earth Charter International publiceerde de essays om de dialoog – op weg naar 20 jaar Earth Charter – te stimuleren.

Brendan Mackey uit Australië opent de dialoog met zijn essay waarin hij aangeeft dat het Earth Charter nog even actueel is als bij de lancering in juni 2000. Maar hij is teleurgesteld in de impact die het Earth Charter heeft kunnen genereren. Nu stelt hij voor om te komen tot een update van het Earth Charter in de vorm van addenda. Tineke Lambooy geeft in haar bijdrage aan op welke manier het Earth Charter kan dienen als gids voor sociaal ondernemerschap.

Alide Roerink noemt het Earth Charter een ‘game changer’ en beschrijft de relevantie van het Earth Charter in de sfeer van educatie, wereldburgerschap en ‘governance’. Zij ziet meer in versterking van de Earth Charter als beweging – bijvoorbeeld door het aangaan van partnerschappen met nieuwe initiatieven – dan in het schrijven van addenda. Het Earth Charter als verbindend platform voor dialoog, samenwerking en actie. Lees alle bijdragen, ook van mensen als Fritjof Capra en Klaus Bosselmann.

Je bent van harte uitgenodigd om te reageren en je eigen essay aan te dragen. Alle bijdragen zullen eind 2018 worden gebundeld en in een boek van Earth Charter International worden gepubliceerd.

Rememberance of Ruud Lubbers by Steven Rockefeller

in

It is with a great sense of loss and sadness that I learnt about the passing of Ruud Lubbers. His life is an extraordinary example of dedicated public service at the local and national level and internationally. For all of us involved in the Earth Charter initiative he was a great friend, an inspiring colleague, and a visionary leader.

Ruud Lubbers played a central role in bringing Maurice Strong and Mikhail Gorbachev together in 1993 and 1994 and in the launch of the Earth Charter consultation and drafting process as a civil society initiative. The support of Queen Beatrix and the generous financial support of the Dutch government during the early years was critical, and it would not have happened without Ruud’s leadership as Prime Minister. It was the support of Ruud and the Queen that made it possible to celebrate the launch of the Earth Charter at the Peace Palace in the Hague.

Ruud was among the most active members of the Earth Charter Commission and was deeply involved in the drafting process. For example, he was a strong supporter of participatory democracy, and it was Ruud’s insistence that led to inclusion of the word “participatory” in Principle 3. A strong advocate for establishing high ethical standards in government and business, he also recognized the importance of including in the Earth Charter universal spiritual as well as ethical values. In his speeches and writings on the Earth Charter, he emphasized both the spiritual and ethical dimensions of the Earth Charter vision.

After the launch of the Earth Charter in 2000, Ruud remained committed to building the Earth Charter movement and to supporting and funding the ECI Secretariat at UPEACE as an instrument for promoting the Earth Charter vision worldwide and for implementing its principles at all levels.  He served for many years on the Earth Charter International Council. It was through the exceptionally generous support of Ruud and his family that the Earth Charter Secretariat was able to build the Earth Charter Center on the campus of UPEACE.

I will always remember Ruud with admiration, gratitude, and deep appreciation for his friendship.  It was a privilege to have had the opportunity to know and work with him over the past two and a half decades. I send my deep sympathy to his family at this time of great loss. Let us all give thanks for Ruud’s life and the deep concern and caring spirit that guided his many efforts to help build a more just, sustainable, and peaceful world.

Door Steven Rockefeller

(Nederlands) Erevoorzitter Ruud Lubbers overleden

in

Worldconnectors will miss our founder and honorary chairman Ruud
Lubbers. His vision and drive brought us together in 2006 – and he has
continued to support Worldconnectors and many others with his unique
contribution until this very year.

An inclusive leader at heart, always sharing his stage and with the
ability to rally any company behind the cause – from heads of state at
the United Nations, to thousands of young people at the Lowlands
festival.

Deeply thankful for his personal guidance for many years, there are no
better words to celebrate his life than those from the Earth Charter
he so often highlighted:  “Let ours be a time remembered for the
awakening of a new reverence for life, the firm resolve to achieve
sustainability, the quickening of the struggle for justice and peace,
and the joyful celebration of life.”

[NL] Blog Naema Tahir: “In het moderne Pakistan gluren mannen nauwelijks nog naar meisjes”

in ,

Ik ben weer terug van mijn familiebezoek in Pakistan. Ik ben terug met een naar hoestje dat is veroorzaakt door de dikke smog, althans dat denk ik. 

De smog, die uit de uitlaten komt van de vele auto’s en brommers, die de paarden en wagens verdreven hebben, die vroeger het straatbeeld domineerden.

Terwijl ik op mijn ouders wachtte op het vliegveld bekeek ik de mensen. Velen lopen met kartonnen bekers thee rond. De vrouwen hebben trendy hoornen brillen op, bij een dame zag ik het logo DKNY. Kinderen hebben spinners. Meisjes dragen dezelfde snel geproduceerde ballerina’s als je hier bij de Primark kunt kopen. Het voelde vertrouwd aan, alsof ik in de Haagse Schilderswijk vertoefde.

Wat me ook opviel in vergelijking tot jaren geleden, was dat de mannen de meisjes en vrouwen nauwelijks nog bekijken. Dat was vroeger heel anders. Toen vrouwen nauwelijks hun huizen uitkwamen, was een vrouw op straat als een magneet voor de blikken van mannen. Nu er vele vrouwen op straat rondlopen, is het normaal geworden. Op de rit van Lahore vliegveld naar ons adres in een voorstad van Lahore, een twee uur durende rit, raakten we vaak de weg kwijt en moesten ernaar vragen. De jongemannen die mijn vader vroeg gluurden nauwelijks de auto in om een blik op te vangen van ons vrouwen daarin.

Werk

Later, toen ik mijn familieleden ernaar vroeg, zeiden ze dat het komt doordat vrouwen meer en meer zijn gaan werken, door de steeds meer gemengde scholen, door de televisie met de entertainmentshows waarin vrouwen de hoofdrol spelen en door het internet.

Meer dan ooit werken de vrouwen en niet eens in de traditionele beroepen zoals lerares, maar ook in de minder traditionele beroepen, zoals bij de commerciële banken. Ik sprak ook een nichtje dat een opleiding volgt tot piloot.

Waar ging het die vrouwen om, vroeg ik. Waarom wilden ze werken? De meesten hadden het over salaris. Wat geeft dat salaris dan? Vrijheid. En ze legden me allemaal uit dat het niet de vrijheid is om uit te gaan, of om de sluier niet te hoeven dragen. Maar om tijd te kunnen besteden bij mensen die niet je ouders zijn, die niet je ooms zijn, die niet je familie en grootfamilie zijn en die controle op je uitoefenen. Ideeën over individuele autonomie lijken te zijn geboren.

Moderne Wereld 

Vrouwen hebben meer opleiding. Mannen ook. Je ziet dan ook dat de middenklasse groter is geworden. Meer mensen hebben meer geld te besteden. Dat is onmiskenbaar. En even onmiskenbaar is het consumptiepatroon dat daarmee gepaard gaat.

Een paar voorbeelden: het huwelijk waarvoor ik naar Pakistan ben gegaan duurde vier dagen en er waren vijfhonderd genodigden. (Dat is nog traditioneel.) Alle vrouwen en alle meisjes gingen iedere dag naar de schoonheidssalon om zich te laten opmaken en hun haar te laten stylen. Dat was vroeger wel anders. Je maakte jezelf op.

Vroeger kookte iedereen zelf. Nu haalt men zijn eten buiten de deur, liefst drie keer per dag. Vroeger at men de heerlijkste vruchten. Nu haalt men zijn neus ervoor op en eet taart en koekjes en kipnuggets. Pakistan is onderweg naar de moderne wereld. Met al het goede ervan en ook het slechte.

Naema Tahir: “In Nederland überintegreerde ik. Toch heb ik in Pakistan een brok in de keel”

in ,

Als u deze column leest, ben ik net aangeland in mijn oude vaderland, Pakistan. Ik ben er op bezoek. Het is niet zomaar een bezoek. Het is een emotioneel weerzien met mijn familie die ik erg lang niet heb gezien, zo lang dat ik het simpelweg niet aan het papier durf toe te vertrouwen. Ik was voor het laatst in Pakistan, ook best lang geleden, in 2006, voor een zakelijke reis. Enkele jaren ervoor was ik in India, om dezelfde redenen. Ik deed research voor een boek dat ik op dat moment aan het schrijven was.

Verder bezocht ik Pakistan niet. Ja, ik heb er familie wonen, een grootfamilie van honderden leden. Maar langzaam raak je vervreemd van die grootfamilie. Bovendien, mijn directe familie, die is hier, in Nederland. Mijn ouders, mijn broers en zussen, hun echtgenoten, hun kinderen, dat is mijn familie en aan die familie ben ik zeer gehecht.

Met de familie in Pakistan kreeg ik steeds minder. Ik had mijn leven in Nederland en ik geloofde lang dat het beter was om je te richten op het land waar je woonde. Om hier wortel te schieten. Ooit zei de Britse acteur met Zuid-Aziatische achtergrond Art Malik, dat het geen zin heeft om je wortels te gaan zoeken. Ze zijn waar je woont. Dat is bij mij op de een of andere manier stevig blijven hangen.

Antoine de Saint-Exupéry spreekt in ‘De Kleine Prins’ ook over wortels. ‘De mensen hebben geen wortels, en daar hebben ze veel last van.’ Die woorden haal ik, meer dan wat ook, aan in mijn boeken. Ik wilde die last niet. Dus schoot ik zo diep mogelijk wortels in Nederland. Ik integreerde niet alleen, ik überintegreerde.

Dat had een reden. Voor mijn zestiende jaar was ik namelijk vijf keer heen en weer gemigreerd tussen drie verschillende landen. Na mijn geboorte in Engeland migreerde ik net twee maanden oud met mijn moeder naar Pakistan, om op tweejarige leeftijd weer terug te keren naar Engeland. Op tienjarige leeftijd migreerde ons gezin naar Nederland, op veertienjarige leeftijd remigreerden we naar Pakistan en op mijn vijftiende remigreerden we weer naar Nederland. Niet als diplomatenkind dat, waar het ook naartoe verhuist, steeds in min of meer dezelfde expatsetting terechtkomt, maar als gewoon kind uit een gewoon gezin, dat steeds opnieuw een volledige cultuurshock meemaakt.

Ik heb me als gevolg van dit nomadenleven heel lang nergens thuisgevoeld, op het droevige af. En op een goeie dag besloot ik dat ik dat niet wilde. Dat ik moest kiezen voor Nederland. Dat betekende ook gevoelsmatig afstand nemen van Pakistan en mijn grootfamilie daar. “Ik heb daar toch geen wortels meer?”, zei ik tegen mezelf. “Ik ben een westerling die er niet meer hoort.”

Toch heb ik in de aanloop naar mijn reis naar Pakistan al dagenlang, nee wekenlang een brok in de keel. Ik verheug me er enorm op mijn familie eindelijk weer te zien.

Ik heb 30 kilo aan cadeautjes voor ze gekocht. Ik heb streng gelijnd zodat ik er blakend gezond zal uitzien voor ze. Kennelijk heb ik veel minder afstand genomen van mijn oosterse wortels dan ik me lang verbeeld heb.

Deze column is op 21 december 2017 verschenen op de website van Trouw.

[NL] Jan-Willem van den Braak: “Een Historisch Weekje”

in ,

Dit artikel is eerder gepubliceerd in het Tijdschrift Zeggenschap, 2017-4.

Op 24 november werd het befaamde Akkoord van Wassenaar gesloten. Volgens Worldconnector Jan-Willem van den Braak, die het hele proces namens VNO van nabij heeft meegemaakt, hebben VNO-voorzitter Chris van Veen en FNV-Voorzitter Wim Kok hiermee de basis voor het poldermodel gelegd.

Begin 1982 was net het kabinet-Van Agt/Den Uyl/Terlouw aangetreden, dat vanaf de eerste dag onmachtig bleek te zijn om draagvlak te ontwikkelen voor een economisch herstelbeleid, ondanks een negatieve economische groei, onbeheersbare overheidsfinanciën en een pijlsnel stijgende werkloosheid. Twee jaar eerder hadden de sociale partners een akkoord gesloten, dat moest bijdragen aan loonmatiging, maar dat was vervolgens afgeschoten door de FNV.  FNV-Voorzitter Kok zou later zeggen dat dit helaas nog eens drie verloren jaren had opgeleverd en dat konden wij onder aanvoering van onze voorzitter Chris van Veen alleen maar onderschrijven. De onmacht was die jaren aan de macht. Zelf was ik als jong secretaris arbeidsvoorwaardenbeleid van VNO intern betrokken bij deze ontwikkelingen, begin 1980 mocht ik voor het eerst een centraal tripartite overleg van de Stichting van de Arbeid met het kabinet-Van Agt I bijwonen – maar dan wel alleen om nog de volgende dag een verslag daarvan voor de werkgeversachterban te schrijven en ervoor te zorgen n dat dit nog diezelfde dag gestencilled en per expressepost verzonden werd.

Onbehoorlijke manoeuvre

In mei 1982 viel het totaal mislukte kabinet en trad een interimkabinet-Van Agt III aan, dat begin november werd opgevolgd door het kabinet-Lubbers van CDA en VVD. Zou de ban nu toch gebroken worden? Het kondigde in zijn regeringsverklaring een ‘adempauze’ aan voor 1983, een eufemisme voor de zoveelste loonmaatregel sinds de jaren ’70, die de nekslag voor de in 1970 doorgevoerde vrije loonvorming zou betekenen – en daarmee ook het failliet van sociale partners. Op woensdag 17 november was er het gebruikelijke eerste centraal overleg met het nieuwe kabinet, waarvan Jan de Koning (CDA) minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid was. Ik was daar die keer niet bij, maar na afloop kwam mijn (pas twee weken eerder aangetreden) directeur Ad Dortland vertellen dat ‘er weer eens niets gebeurd was maar dat FNV-voorzitter Kok in de conferentie na afloop Van Veen had uitgedaagd om toch verder te overleggen’. Hij vond het maar een rare, zo niet onbehoorlijke manoeuvre van Kok, vermoedelijk om Van Veen openlijk de ‘zwarte piet’ toe te spelen.

Contouren van een akkoord

Maar toen ontrolde zich wat een historisch weekje voor de arbeidsverhoudingen zou blijken. Het begon met een telefoontje van Van Veen veel later die dag aan Ad Dortland vanaf een onbekende plaats, waarschijnlijk zijn woonhuis in Wassenaar. Ik zat net op Ads kamer en mocht meeluisteren hoe Van Veen de contouren van een nieuw akkoord schetste, dat hij blijkbaar met Kok had uitgedacht, zoveel was wel duidelijk. Belangrijk kernpunt was dat op een of andere manier de vermaledijde automatische prijscompensatie (de ‘apc’, een vast CAO-bestanddeel sinds de jaren ’60, dat werkgevers in 1976 al eens tevergeefs hadden trachten te elimineren) zou worden ‘ingeleverd’ voor arbeidstijdverkorting, ook welhaast een vloek in onze kring. Ik schreef driftig op wat ik hoorde en bood Ad aan dit nog diezelfde dag verder uit te werken tot een concepttekst voor een akkoord. Ik voelde wel waar Van Veen naartoe wou en hoe dit als formele aanbeveling opgeschreven zou kunnen worden. Ad vond het goed en we spraken af dat ik me direct zou terugtrekken in het dichtbij ons kantoor gelegen Sofitel, waar ik in alle rust zou kunnen schrijven, eten en overnachten. Want het moest de volgende ochtend vroeg klaar zijn, zijn secretaresse zou al om 8 uur aanwezig zijn om mijn schrijfsels uit te tikken. Dat hotelverblijf onderstreepte het gewicht van mijn missie, zo voelde het. En het lukte allemaal, kort na middernacht kon ik naar bed en de volgende ochtend om 9 uur werd het concept, na een paraaf van Ad, doorgestuurd aan onze voorzitter, die het met enig aanpassen ook kon onderschrijven.

Globale overeenstemming

Het stramien lag daarmee vast en werd de dagen daarna ook niet meer wezenlijk veranderd, in de vorm van een aanbeveling aan CAO-partijen:

  • In het CAO-overleg staat de automatische prijscompensatie ter discussie ten behoeve van rendementsherstel;
  • Dit op kostenneutrale wijze in samenhang met allerlei vormen van ‘herverdeling van arbeid’ (jaarlijkse of wekelijkse arbeidsduurverkorting, vut en deeltijdarbeid) en speciale aandacht voor bestrijding van jeugdwerkloosheid.

Zo verbijsterend simpel was het en bleef het. De beladen vakbondsterm ATV (arbeidstijdverkorting) hadden we daarbij vervangen door ADV (arbeidsduurverkorting), een subtiel maar (voor ons) belangrijk verschil. Partijen spraken in de concepttekst ook uit, zoals onze voorzitter in zijn telefoontje al had gesuggereerd, dat ze hun verschillende gevoelens bleven behouden over het voorgenomen kabinetsbeleid. Want Lubbers had in de regeringsverklaring forse bezuinigingen aangekondigd, ook op de ambtenarensalarissen, en daar voelde de vakbeweging uiteraard niets voor. Onze voorzitter ging met deze tekst op pad voor informeel overleg met Kok, waar en hoe wisten we niet, dat was aan hem. Maar vanaf toen ging het heel hard. Later die dag was er een eerste Stichtingsoverleg, waar naast onze tekst plotseling, althans voor mij maar ongetwijfeld niet voor Van Veen, ook een werknemerstekst op tafel lag. Het spel moest gespeeld worden, maar ik zag al gauw dat de verschillen niet al te groot waren en dat ons stramien grotendeels overgenomen was. Op een soort vanzelfsprekende wijze namen Kok en Van Veen de regie, iedereen voelde dat ze het onderling al eens waren maar niemand  dorst hier zelfs maar op te hinten, laat staan dit subtiele proces te verstoren. Het eindigde in een globale overeenstemming, die vrijdags werd bezegeld in een overleg tussen Kok en zijn secondant Frans Drabbe en Van Veen, vergezeld door Ad Dortland, wederom bij Van Veen thuis in Wassenaar.

Extra bestuursvergadering

Die vrijdagavond en zaterdag ging het conceptakkoord per koerier naar de huisadressen van ons hele Dagelijks Bestuur, vergezeld van de uitnodiging voor een extra bestuursvergadering op maandagochtend. Die bijeenkomst beschreef ik in mijn boek ‘Keerpunt ’82’ uit 2002 als volgt:

‘Ik zit in een hoekje gespannen te luisteren. Het is erop of eronder. De heer Van Veen licht het akkoord kort toe en laat dan iedereen zijn opvatting geven. Het is een gemêleerd beeld, sommigen eigenlijk tegen, anderen voor, nog anderen weten het niet. Er blijkt die zondag een informele vergadering van de Commissie Voorbereiding Arbeidsvoorwaardenbeleid te zijn geweest ‘ergens in het land’ waarvoor het secretariaat niet is uitgenodigd. In die vergadering is sprake geweest van forse kritiek van diverse toonaangevende CAO-onderhandelaars. De tegenstanders menen op eigen kracht een (nog) beter resultaat te kunnen realiseren, namelijk het elimineren van de apc zonder enige compensatie. De voorstanders geloven dat niet meer na alle ellende van de laatste vijf, zes jaar. Dan gaat de heer Van Veen op alle bezwaren in, hij beschrijf minutieus de lange ontstaansgeschiedenis van het akkoord, het gebrek aan alternatieven, de gevolgen van afwijzing. (…) Er is geen speld tussen te krijgen, het is ook duidelijk dat verder onderhandelen niet mogelijk is. Na nog een rondje met veel zinloze vragen en tegenwerpingen, constateert hij vragenderwijs dat hij mandaat krijgt om te tekenen. Niemand spreekt hem tegen, het is zijn finest hour.’ Wat was ik blij dat het bestuur had ingestemd, de tegenstanders hadden van onze voorzitter geen enkele kans gekregen, die moesten hun wonden grommend likken, prachtig.

Voldoende mandaat

Op dinsdag was er weer Stichtingsoverleg, iedereen bleek voldoende mandaat te hebben gekregen. Aansluitend werden in een werkgroepje alle amendementen en amendementjes uitonderhandeld. Onze algemeen directeur Van Vulpen fluisterde me in om ‘vast te houden’, het voelde als een opdracht, ook al besefte ik wel dat we in dit spel concessies zouden moeten doen, als was het maar tekstueel. Het duurde allemaal natuurlijk uren maar echt moeilijk was het niet meer. Kok kwam er na een tijdje even bijzitten om zich bij te laten praten, dat vond ik toch wel bijzonder. Van Veen liet zich niet meer zien, zijn werk zat er op. En zo kon de volgende dag, 24 november 1982, het akkoord in een laatste stichtingsoverleg formeel ondertekend door alle voorzitters. Precies een week na de openingszetten.

Poldermodel

Het Akkoord van Wassenaar, slechts anderhalf A-4tje lang, stond  aan de basis van het economisch herstel vanaf het midden van de jaren ’80 en van wat later het poldermodel ging heten. Een loonmaatregel is sindsdien volkomen taboe. In 1997 spraken beide hoofdrolspelers op een symposium over de gevolgen van het akkoord. Vijf jaar later verscheen er een uitgebreid artikel in Trouw over ’20 jaar na Wassenaar’ en nog eens vijf jaar later werd het 25-jarig jubileum van het akkoord herdacht met een bijeenkomst van alle toen betrokkenen in Wassenaar. Het 35-jarig jubileum ging dit jaar ongemerkt voorbij. Inmiddels is Chris van Veen overleden (2009), net als toenmalig NCW-voorzitter Steef van Eijkelenburg (2009), de toenmalige FNV-bestuurders Bode (2007) en Drabbe (2011), CNV-voorman Harm van der Meulen (2007), MKB-voorzitter Perquin (1993), algemeen directeur Carl van Vulpen van VNO (2006) en directeur Ad Dortland van VNO (2013). Zo verwaait ook het Akkoord van Wassenaar uiteindelijk in de wind…

[NL] Round Table 27 november in het teken van nieuwe initiatieven

in

Op maandag 27 november 2017 was het weer tijd voor een Round Table, deze keer bij de New World Campus in Den Haag. Deze Round Table stond in het teken van het kiezen van een aantal initiatieven waar Worldconnectors zich de komende tijd op kan focussen. Deze initiatieven waren gekoppeld aan specifieke Sustainable Development Goals (SDGs).

Het evenement begon met een introductie van Worldconnector Elske van Gent, CEO Van New World Campus. Zij heette alle Worldconnectors welkom en vertelde over de New World Campus en hun activiteiten.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Vervolgens werd een nieuw bestuurslid voorgesteld: Rachida Talal. Zij zal Peter Heintze vervangen als secretaris van Worldconnectors. Ook werd Dorine van Norren voorgesteld als nieuw lid. Hierna gaf Dorine een interessante presentatie in het kader van haar proefschrift dat gaat over andere culturen, zoals Ubuntu, en hun relatie tot de SDGs.

Verder werd bij deze Round Table samengewerkt met Eva Rood van de Erasmus Universiteit. Eva assisteerde in de selectie van initiatieven waar de komende tijd door Worldconnectors verder aan gewerkt zal worden. Acht Worldconnectors presenteerden initiatieven waar zij mee bezig waren en de hulp van andere Worldconnectors bij konden gebruiken. Drie van deze initiatieven waren reeds bestaande werkgroepen: Toekomstige Generaties, Food en de nieuwe werkgroep Inclusiviteit. Zij gaven een update over waar zij mee bezig zijn en wat zij hier de komende tijd voor nodig hebben. Naast deze drie initiatieven gaven vijf Worldconnectors een pitch over een initiatief waar zij mee bezig zijn. Deze pitches waren:

  1. Social Impact Factory door Laure Heilbron
  2. Holland Circular Hotspot door Herman Bavinck
  3. SDG top 50 door Sander van ’t Foort (idee van Willemijn Aerdts)
  4. Anderhalve zorgslijn door Emmilia Dowlatshahi
  5. Church of Climate Change door Lynn Zebeda

Iedereen kreeg twee minuten om een pitch te geven. Na deze pitches kon worden gestemd op de vijf nieuwe initiatieven.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Na de stemming bleek dat Holland Circular Hotspot en Church of Climate Change het meest waren gekozen door de aanwezigen. Voor deze initiatieven werd een break-out sessie georganiseerd, waarin de Worldconnectors mee konden denken over de inhoud van dit initiatief en de doelen en actiepunten voor 2018.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Aan het einde van de dag werd er door beide initiatiefnemers een korte conclusie gegeven over wat er in hun break-out sessie besproken was. Het was een interessante en productieve dag!

[NL] Promotie Dorine van Norren: “Wederkerigheid tussen mens en natuur en tussen mensen onderling ontbreekt in VN Duurzame Ontwikkelingsdoelen”

in

De westerse wereld kan leren van niet-westerse welzijnsbegrippen en de doorwerking daarvan in het recht. Dat stelt Worldconnector Dorine van Norren op grond van het proefschrift dat ze op 18 december verdedigt aan Tilburg University. Wederkerigheid tussen mens en natuur en tussen mensen onderling speelt een belangrijke rol in niet-westerse filosofie, maar dat idee komt slechts mondjesmaat terug in de Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties.

Van Norren schreef een kritiek en aanvulling op het gedachtegoed van de econoom en Nobelprijswinnaar Amartya Sen. In het boek Development as Freedom beargumenteerde Sen dat de economische wetenschap gaat over het overwinnen van onvrijheden van de mens, die zijn rechten moet kunnen actualiseren zodat hij tot een zinvol ‘zijn en doen’ kan komen. Volgens van Norren ontbreekt in deze visie vanuit niet-westerse filosofisch perspectief het element van wederkerigheid. Niet ‘vrijheid is vooruitgang’ (de Nederlandse titel van Sen’s boek), maar wederkerigheid of dienstbaarheid is vooruitgang. De natuur maakt deel uit van deze wederkerigheid.

Voor haar onderzoek bestudeerde Van Norren de Afrikaanse traditie van Ubuntu (ik ben omdat wij zijn), de Boeddhistische leer van het Bruto Nationaal Geluk en de Indiaanse wijsheid van Sumak Kawsay (Quecha) en Buen Vivir (Spaans), de wijze van de goede manier van leven. Ze reisde naar Zuid-Afrika, Bhutan en Ecuador, waar ze onderzocht hoe niet-westerse filosofie doorwerkt in de grondwet en de rechtspraak, het binnenlandse en het buitenlandse beleid.

Aarde centraal

Zo maakte ze in Ecuador kennis met natuurjurisprudentie, waarbij de aarde centraal staat in het rechtssysteem en niet de mens. In Bhutan’s grondwet staat een wettelijk vereist percentage bos en een verplichting van burgers om voor de natuur te zorgen. De grondwet van Zuid-Afrika noemt de toekomstige generaties, die voor Afrikanen vanuit de Ubuntu gedachte automatisch deel uitmaken van de mensheid, samen met de voorouders. Het niet geven van respect aan een mens is een schending van Ubuntu, maar ook misbruik van de aarde. Hiervoor wordt hetzelfde woord gebruikt.

Duurzame Ontwikkelingsdoelen

Dit niet-westerse gedachtegoed heeft slechts mondjesmaat zijn weg gevonden in de Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties, constateert Van Norren. Deze doelen gaan nog steeds uit van duurzaam ‘gebruik’ van natuurlijke hulpbronnen, in dienst van de mensheid, en niet van een wederkerige relatie tussen mens en natuur. Wel noemt Van Norren het positief dat de doelenset van 2015-2030 voor alle VN-landen geldt en duurzaamheid centraal stelt. Dit gold niet voor de eerdere Millennium Ontwikkelingsdoelen.

Dorine van Norren promoveert op maandag 18 december aan Tilburg University. Titel proefschrift: Development as Service; A Happiness, Ubuntu and Buen Vivir interdisciplinary view of the Sustainable Development Goals. Promotoren: em. prof. dr. Willem van Genugten (Tilburg University) en prof. dr. Joyeeta Gupta (UvA). Dorine van Norren is bereikbaar via (06-52751005/ [email protected] of [email protected] ). Recensie-exemplaren van het proefschrift kunt u aanvragen via [email protected]