Bouw veerkrachtige infrastructuur, bevorder inclusieve en duurzame industrialisering en stimuleer innovatie

Thaddeus Anim-Somuah, Engineering Manager Projects bij Croda
Worldconnectors – Earth Charter – Dialoog op dinsdag, 23 juni 2020

Bij infrastructuur moeten we denken aan transport, wegen, irrigatie, energie en informatie-, en communicatietechnologie. Bij industrialisering moeten wij denken aan alle industrieën: bouw, landbouw, chemie, consumptiegoederen, enz. Bij innovatie moeten wij denken aan onderzoeken en ontwikkelen van alle soorten van nieuwe technologieën. De nadruk wil ik leggen op de woorden veerkrachtig, inclusief en duurzaam. Veerkrachtig houdt in dat infrastructuur ten alle tijden beschikbaar, betaalbaar en betrouwbaar blijft. Soms nemen wij het voor lief maar COVID-19 heeft ons laten zien hoe belangrijk het is om crisisbestendig te zijn. Net als COVID-19 kan iedere crisis onverwachts gebeuren voor een onbepaalde tijd. In deze crisis heeft internet thuiswerken en online bestellen mogelijk gemaakt.  Als wij kijken naar de toekomst liggen er veel uitdagingen voor de infrastructuur: voor netbeheerders betekent onze groene toekomst dat de capaciteit van het net moet verdubbelen.

Voor elektra zal de grote investeringen mogelijk terugverdienen. Echter is het niet zo voor alle infrastructuur. Voor investeringen in transportnetwerk is het geld vaak niet terug te verdienen. Voor een groenere en schonere mobiliteitssector willen wij dat de maatschappij de overgang maakt naar elektrisch rijden. Hierdoor moeten wij de energie-infrastructuur en transportinfrastructuur meer integreren (dat is niet alleen voor elektrisch rijden trouwens, geldt ook voor andere hernieuwbaar bronnen zoals treinen op waterstof).  Het aantal elektrische auto’s is enorm toegenomen in de afgelopen 10 jaar en de verwachting is dat het toename doorgaat van 25000 in 2014 tot 140000 in 2019; het aantal laadpunten is meegegroeid (400 publieke laadpunten in 2010 naar 25000 in 2016). Dit zijn miljarden investeringen die grotendeels bij die overheid vandaan moeten komen.  Nu de focus op corona ligt worden investeringen mogelijk uitgesteld.  Uitstel mag geen afstel worden want het deadline komt al dichterbij. Bijvoorbeeld als wij niet in elektriciteitsinfrastructuur investeren zouden wij elektriciteit tekortkomen waardoor de hele maatschappij veel last zal krijgen van onder andere:

• Door een elektriciteitstekort, zouden individuen niet alleen in crisistijd geen elektra hebben, maar ook mogelijk in delen van het jaar en/of delen van het dag wat werken zeer lastig zou maken. Dit is logisch want je hebt niet alleen een tekort maar je hebt te maken met pieken en dalen als je onvoldoende kunt opslaan: de zon schijnt niet continu, de wind waait niet continu.
• Door een elektriciteitstekort, zou de industrie niet kunnen vergroenen.  De basis van die verduurzaming is dat ze overstappen naar een groene bron b.v. zon, wind, groene waterstof (gemaakt met groene elektriciteit)

Nederland kan wij geen afstel kiezen, want wij zijn niet het beste van klas zoals wij misschien denken.  Feiten laten zien dat wij eigenlijk het slechtste zijn. Nederland heeft de minste duurzame energie in de hele EU, maar 7% in 2018. Het gemiddelde is 18%, en de EU vraagt minimaal 14% voor 2020. Afvalverbranding en biomassaverbranding zijn hierin meegeteld.  Afval verbranden is onnodig CO2 uitstoten, afval kan je beter recyclen dan verbranden. Bomen kun je beter gebruiken om CO2 op te vangen. Als je een boom verstookt, creëer je twee keer zoveel CO2 dan bij gas. Dus je kunt beter bomen planten en gas verbranden, dan bomen en verbanden. Voor de aarde maakt niet uit wat er op papier staa,t maar wat er daadwerkelijk in de lucht komt.

Kortom, Nederland heeft veel te doen om onze plichten aan Europa tegemoet te komen.  Maar de wereld eindigt niet bij Europa. Er zijn 7,5 miljard mensen op aarde, hiervan heeft bijna 1,1 miljard geen elektriciteit, 2 miljard geen schoonwater, 2,5 miljard geen schone kookfaciliteiten,  en bijna 3,5 miljard geen internet.  Het niveau van leven in ontwikkelingslanden moet omhoog.  Dit is wat men bedoelt met inclusief.  Wij mogen niemand achterlaten. Ook in Nederland mogen wij niemand achter laten. Er zijn er 180.000 woonadressen in Nederland met traag internet <9 Mb/s (zoom 16mb/s). Waarom? Internet is overgelaten aan die vrij markt. Traag internet in Nederland betekent: jongeren die hun huiswerk niet kunnen doen, volwassen die niet kunnen thuiswerken. Verduurzaming mag geen smoes zijn om ongelijkheid te vergroten, ongelijkheid moeten wij steeds verkleinen. In een ideale maatschappij zou iedereen een goede kwaliteit van leven hebben.  Dus elektriciteit, water, kookfaciliteiten eninternet mogen geen vraag of wens zijn. Hiermee komt mijn eerste vraag:

Welke plichten hebben wij als Nederlanders voor een inclusieve verduurzaming binnen Nederland, binnen Europa en ook binnen de hele wereld?

Wat betreft verduurzaming hebben wij nog lang te gaan. Inderdaad is CO2-uitstoot tijdelijk verlaagd vanwege COVID, met de sterkste lockdownregels in april was de afname meer dan 15%.  Dit is geen reden tot juichen want dat was te kort en te klein als wij het bekijken over de lange termijn. Als wij doorgaan met business as usual gaan wij op 3 graden aardeverwarming uitkomen i.p.v. 1.5 graad. De VN geven aan dat als wij de 1.5 graad willen halen, wij onze klimaatacties moeten vervijfvoudigen. Als wij onvoldoende actie nemen, zal het in 2030 niet meer mogelijk zijn om de verwarming te beperken tot onder die 1.5 graad. De EU zegt dat er groen herstel moet komen.  Dat is zeker nodig ,maar het is maar die vraag hoe groen dat wordt. De tijd zal het leren. Wat wij nu zien is iets minder groen. EU-lidstaten zijn akkoord met het voorstel om milieuverplichtingen van vliegtuigen te verzachten vanwege COVID en vliegtuigmaatschappijen krijgen mogelijk uitstel van vijf jaar op het betalen van hun milieulasten aan de VN. 1 miljard EU van Horizon 2020 is naar COVID-19 gegaan, dus niet meer beschikbaar voor andere projecten. In Nederland heeft het kabinet besloten om de industrie te ontzien van CO2-heffing vanwege COVID.  Ongeveer twee op de drie bedrijven in de hernieuwbare energiesector in Nederland heeft als gevolg van de coronacrisis lopende projecten stilgelegd. Dat blijkt uit een enquête van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie. Jij kunt je afvragen of COVID niet wordt misbruikt om milieuverplichtingen te vermnderen. Echter hebben ruim tweehonderd bedrijven de verklaring ‘Dutch businesses endorse sustainability in COVID-19 recovery’ getekend.  Dit zijn bedrijven van verschillende industrieën, inclusief bedrijven die nu gaan profiteren van het verzachten van verduurzamingsmaatregelen.  De bedrijven vragen aan de Nederlandse regering de volgende drie zaken:

• Steun aan de EU-commissie in haar voornemen de Green Deal op te nemen als kernelement van het EU-herstelplan,
• Inzet voor investeringen uit het Europese herstelplan die bijdragen aan het realiseren van de SDG’s,
• Zorg dat het Nederlandse Klimaatakkoord overeind blijft staan en indien mogelijk zelfs versneld wordt uitgevoerd door aanvullende investeringen.

Naar mijn mening, zijn deze acties hard nodig, helaas zijn er op dit moment alleen maar woorden op papier.  Zowel van de overheid als de bedrijven is er onvoldoende klimaatactie genomen. Het zijn niet alleen bedrijven en overheden die verduurzamen, maar ook de maatschappij en ieder individu. Niet alleen door stemmen maar ook door individuele productkeuzes en acties (denk aan recyclen) en publieke steun voor klimaatbeleid en innovaties.  71% van de Nederlanders maakt zich zorgen over het klimaat. 77% vindt dat het overheid nu evenveel of meer moet doen voor het klimaat ondanks corona. De publieke steun is er, maar die moeten wij omzetten in actie. Daarnaast moeten wij ervoor zorgen dat fake news geen obstakel wordt. Bijvoorbeeld tijdens corona hebben mensen onjuist een link gemaakt tussen corona en 5G, er zijn zelfs zendmasten gebrand.  Alleen door innovaties zoals 5G te stimuleren kunnen wij onze klimaatdoelstellingen halen. Hiermee komt mijn tweede vraag:

Hoe zorgen wij dat verduurzaming en de projecten en innovaties die daarbij horen doorgaan ondanks corona?