Agenda 2030 – Transforming Our World

Hoe ver zijn we als wereldgemeenschap met de omslag naar een duurzame samenleving, met 2030 als horizon? Hoe staan de afzonderlijke lidstaten van de VN ervoor als het gaat om de implementatie van de 17 doelen die deze transformatie inzetten? Deze vragen staan centraal in het UN High Level Political Forum on Sustainable Development (HLPF) dat jaarlijks in juli in New York plaatsvindt. Het gaat om een geheel nieuw ‘format’ dat sinds het akkoord over Agenda 2030, met als belangrijk onderdeel de concrete 17 Global Goals for Sustainable Development (SDGs), in september 2015 is ingegaan.

Vanuit het Earth Charter Initiatief en de Global Goals Accelerator campagne ben ik nauw betrokken bij dit proces en heb ik het HLPF in New York mogen bijwonen, samen met Veronique Swinkels, één van de Earth Charter Vrienden en co-initiator van Global Goals Accelerator.

Dit 2e jaar stond Nederland op de agenda om samen met 42 andere lidstaten verslag te doen. Nederland presenteerde haar 1e ‘Selfie’ zo eerlijk mogelijk, waarbij ook de overzeese Koninkrijksdelen én de diverse belanghebbenden (bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties, jongeren, kennisinstellingen en lokale overheden) inbreng leverden. In New York werd een Engelse versie van het voortgangsrapport gepresenteerd, waarin het accent meer is komen te liggen op de rol van de rijksoverheid. Bekijk hier een kort filmpje met een impressie van de Nederlandse presentatie.

Om de vraag naar de mondiale voortgang van de SDGs te beantwoorden, zou het voor de hand liggen om alle nationale rapportages te analyseren. Maar dat biedt helaas een onvolkomen beeld. Vooral omdat de meeste landen een keuze uit de 17 doelen hebben gemaakt, en daarover vooral laten zien wat er goed gaat. Ook de Ministeriële slotverklaring waarover op 19 juli overeenstemming werd bereikt schiet tekort. Het debat over de verklaring gaf inzicht in de politieke bezwaren van verschillende landengroepen, met als voorbeeld de terugtrekkende beweging van de VS voor klimaatactie. Ernstiger is dat alle landen akkoord zijn gegaan met een tekst die zwakker is dan Agenda 2030 waar het gaat over reproductieve en seksuele gezondheid en rechten en de empowerment van meisjes en vrouwen. Daar staat tegenover dat de 17 doelen overeind blijven staan. En dat er bij de uitvoering van de doelen juist andere actoren in positieve zin van invloed zijn.

En zo kom ik op de positieve ontwikkelingen die hopelijk in het vervolg van het veelomvattende SDG-proces een doorslaggevende rol gaan spelen. De aanwezigheid en inbreng van jongeren was opvallend. Dat blijkt niet alleen uit het feit dat de jongerenvertegenwoordigers uit Nederland en België spreektijd kregen in de plenaire. Een evenement georganiseerd door jongeren binnen de VN werd beter bezocht dan andere bijeenkomsten, en jongeren participeerden ook volop in het parallelle business forum. Van belang is daarnaast dat een aantal maatschappelijke actoren de krachten hebben gebundeld onder de naam ‘Action for Sustainable Development’ (A4SD). Onderdeel van deze coalitie is ‘SDG Watch Europe’. A4SD beschouwt het als gemeenschappelijke opdracht mensen van ‘all walks of life’ te faciliteren om deel te nemen aan het SDG-proces. Zo werd het voor bijvoorbeeld bewoners van sloppenwijken uit Kenia en vrouwen uit de armoedebeweging in India en Latijns Amerika mogelijk om in New York aanwezig te zijn, en een hoorbare en zichtbare rol te vervullen.

In samenwerking met het netwerk ‘Social Watch’ zijn er schaduwrapportages opgesteld onder de titel ‘Spotlight Report’. Dit biedt de mogelijkheid een meer genuanceerd beeld te geven van de implementatie van de SDGs in landen waar (nog) geen inclusief rapportageproces bestaat.

Uit alle bronnen en gesprekken komt wat mij betreft naar voren dat er een breed vertrouwen is in de veranderkracht van Agenda 2030 met de 17 SDGs. Een zorg daarbij is dat de SDGs nog onvoldoende bekend zijn bij bredere kringen in de samenleving. Met als positieve uitzondering de landen waar de coördinatie van de implementatie van de SDGs op hoog niveau bij de premier of minister president is ondergebracht. Dat is een mooi punt waarvoor wij als Worldconnectors kunnen pleiten bij het nieuwe kabinet. Een ander idee voor de Worldconnectors is om een van de nieuwe “Circles of 17′ vorm en inhoud te geven.

‘Circles of 17′ worden gevormd door ‘Goal Keepers’ die van elkaar leren vanuit de samenhang tussen de doelen en vanuit de vraag wat transformatie concreet betekent.